top of page

Bijgewerkt op: 14 apr.


Het zonlicht dat door de bomen lekt, dat bewegende schaduwen op de grond of de muren projecteert. De Japanners hebben daar een woord voor: komorebi. Dit verschijnsel is er constant, overal, maar zul je pas zien als je de rust pakt om het te ervaren.


In Perfect Days, de meest recente film van regisseur Wim Wenders, heeft de zwijgzame hoofdpersoon Hirayama het begrip zowat tot de kern van zijn bestaan gemaakt. Hij maakt openbare toiletten schoon in Tokio, rijdt in zijn Daihatsu Hijet Cargo van de ene naar de andere plek. Terwijl de mensen om hem heen altijd haast hebben, ergens heen moeten en zijn baan met afschuw bekijken, leeft Hirayama het beste leven. Volledig in het moment, helemaal content met zijn boeken, cassettebandjes en oude fotocamera. Ik las ergens dat Hirayama kijkt met zijn ogen, maar ziet met zijn hart. Dat is wel mooi omschreven.


Je kunt je laten meevoeren door het leven of een eigen tempo bepalen. Dat laatste klinkt in onze maatschappij soms als nirvana. Probeer het maar eens. Kijken naar het zonlicht dat door de bomen danst is een goed begin.


Over een maand wandel ik zelf door Japan. Eerst door Tokyo, daarna door Kyoto en Osaka. Tips zijn nog steeds welkom. Dat geldt ook voor boeken- en filmtips, want de voorpret is begonnen.



 

Een concert van The Libertines verloopt altijd chaotisch. Acht jaar geleden in Paradiso had de band er zin in tijdens een heerlijk rommelig optreden waar geen einde aan kwam. De bandleden bleven elkaar maar opjutten om te crowdsurfen. Er gingen flessen drank rond. Ondertussen liet iemand uit het publiek zich vanaf het lage balkon het podium op vallen, tot plezierig gekraai van Pete Doherty.


Doherty. Het is altijd lullig om te zeggen, maar het is een wonder dat de inmiddels 45-jarige artiest überhaupt deze leeftijd heeft bereikt. In een gesprek met Louis Theroux, dat deze maand op NPO werd uitgezonden, zegt hij dat de dood na jaren van alcohol- en drugsverslavingen nabij is. "Je kijkt naar een heel zieke man", zegt hij.


Inmiddels is hij - soort van - nuchter. Maar in het interview komt hij inderdaad niet erg gezond over. Wat een leven heeft de zanger achter de rug. Van de ene verslaving in de andere, constant in aanraking met de politie. Nu woont hij in een afgelegen Frans dorpje, waar de storm iets is gaan liggen. Het interview met Theroux is een aanrader, omdat Theroux de moeilijke onderwerpen niet schuwt en het rock’n’roll-bestaan van Doherty niet verheerlijkt.


"Ik heb het met stokslagen bewerkt", zegt Doherty over zijn zieke lichaam. "Ik heb me overgegeven aan de heroïne en de crack. Dat werd later cocaïne, roken en de alcohol. Nu is het kaas, saucisson en suiker in de thee."


En er is een nieuwe Libertines-plaat. Die luister ik sinds een week met veel plezier. Carl Barat, zijn vriend en rivaal in de band, stond erop dat die volledig nuchter werd opgenomen. Er mocht geen druppel alcohol de studio in. "Carl stond erop", zegt Doherty in een interview met The Guardian. "Hij wilde het puur houden. Ik hoef heus niet er niet helemaal af, maar ik hou nog wel van een glaasje cider."


 

Ik ben vanaf deze week te zien op Apple TV+. Of eigenlijk nauwelijks te zien. Wazig op de achtergrond. Als je niet wist dat ik het was, zou het je niet opvallen.


Toen ik vorig jaar met vrienden in Sevilla was, liepen we een paar keer Eugene Levy met een cameraploeg tegen het lijf. De American Pie-acteur maakte er opnames voor zijn reisprogramma The Reluctant Traveler. En de Sevilla-aflevering staat nu online. Net als wij loopt Levy door de Spaanse stad, bezoekt hij een Flamenco-voorstelling en kijkt hij naar de beladen voetbalderby Sevilla tegen Betis. Het enige verschil is dat wij wel een plekje in het stadion hadden en hij niet.

Geinig is het wel. Een reisverslag van hetzelfde weekend Sevilla, maar door de bril van Levy. Iedereen beleeft wat anders, zeker als je hele reis geproduceerd wordt.



 

Daar gaan we dan. Aldi vervangt de stem van acteur Diederik Ebbinge in zijn reclames door een AI-gegenereerd stemgeluid. De supermarkt is er duidelijk over: het bespaart kosten. Ebbinge zegt zich wel te redden. "Maar voor veel acteurs die met hun stem wat kunnen bijverdienen is dit een vervelende ontwikkeling. Laat staan voor geluidsstudio's. Het zijn rare tijden." Deze ontwikkeling is volgens hem een voorbode van wat komen gaat. "Het is letterlijke ontmenselijking. Je ziet ook reclamefoto’s met modellen in sets waarvan zowel de modellen als de sets AI zijn. Het wordt straks gezellig bij het arbeidsbureau." Nou!


 

The Verge test de Humane AI Pin, persoonlijke assistent die je op je kleding klikt. De gadget kijkt via een camera mee naar de wereld om je heen en geeft antwoord op je vragen. Alleen: je betaalt je blauw en hij werkt voor geen meter.



 

Het Duitse kunstproject NUCA daagt je uit om na te denken over de weg die we met AI en deepfakes zijn ingeslagen. Het prototype van deze camera maakt foto's van mensen en verwijdert daarna hun kleding. De camera is uiteraard niet te koop.


 

Na 24 jaar en twaalf seizoenen zit het erop voor Larry Davids comedyserie Curb Your Enthusiasm. De laatste aflevering staat op HBO Max en eindigt perfect. Met een compenserende grap over het (veelvuldig bekritiseerde) einde van Seinfeld, dat natuurlijk door David werd geschreven. Ik ga die ouwe zeur missen, hilarische show.


 

Er is een trailer voor Joker: Folie à Deux, het vervolg op de Joker-film uit 2019. Joaquin Phoenix speelt weer de hoofdrol, maar hij wordt dit keer bijgestaan door Lady Gaga als Harley Quinn. De eerste beelden smaken naar meer.



 

De Britse natuurkundige Peter Higgs is op 94-jarige leeftijd overleden. Hij voorspelde dat er een deeltje moest bestaan dat alle andere deeltjes in de wereld massa geeft. Veertig jaar nadat hij die voorspelling deed, werd dat deeltje gevonden en naar hem vernoemd. Niet alleen ontving Higgs daar een Nobelprijs voor, maar Nick Cave droeg er ook een nummer aan op.


 

Eerder dit jaar organiseerde de Chinese videodienst Bilibili vanwege het veertigjarige bestaan van Dragon Ball een dansoptreden rondom de animéserie. Inclusief vette kamehamehas én een Super Saiyan-transformatie. Dit is fantastisch. Echt veel beter dan het zou moeten zijn.



 

Ene Matthew Highton heeft de intro van X-Men '97 nagemaakt met alleen stockbeelden. Gelachen.



 

In deze Japanse tv-show leggen getalenteerde skaters een hindernisbaan af. In lijn met Takeshi's Castle en Ninja Warrior.



 

Lars en ik hebben de laatste aflevering van het eerste seizoen van onze boekenpodcast opgenomen. In zes afleveringen nemen we je mee in onze boekenclub over Lessen van de Britse schrijver Ian McEwan. Een paar van mijn eigen lessen over podcasten:

  • Het is nog wel een beetje, maar niet meer zó laagdrempelig, veel opnameprogramma's kosten tegenwoordig bijvoorbeeld geld.

  • Eigenlijk is alleen uploaden via Spotify nog gratis, maar dan staat je podcast niet overal.

  • Editten kost meer tijd dan je denkt (en als luisteraar hoort).

  • Een goede microfoon is het halve werk, wellicht een les voor volgend seizoen.


Bingen maar:



 

Je las mijn weblog van 8 tot en met 14 april 2024. Abonneer je op mijn gratis nieuwsbrief om deze blog elke zondag vanzelf in je mailbox te ontvangen.

Bijgewerkt op: 10 apr.

Beeld: Rutger Otto.

Ik las in een onderzoek dat bijna een op de vijf Nederlanders wel eens deelneemt aan een online vergadering terwijl ze in de auto zitten. In de film Evil Does Not Exist (de nieuwe film van Drive My Car-regisseur Ryusuke Hamaguchi) gebeurt dat ook. De directeur van een glampingbedrijf belt in bij een videovergadering vanaf een parkeerplaats.


In de film wordt hiermee benadrukt de desinteresse van de directeur. Hij heeft geen zin om met zijn poten in de modder te staan. Een tweetal projectleiders wordt door hem aangestuurd om een dorpje te overtuigen van een glamping in hun natuurgebied. Het is een slecht plan dat laagje voor laagje als een ui wordt afgepeld door bewoners. Als de bijeenkomst later wordt nabesproken tijdens een online meeting, wuift de directeur de bezwaren weg. "Ga maar terug en regel het maar", zegt hij. "Ik moet door naar de volgende online meeting."


Kortom, het kapitalisme sijpelt een onafhankelijk dorpje binnen waar de bewoners nog genieten van de stilte en helemaal samenleven met de natuur. De glamping is bedoeld voor stadsmensen die even tot rust willen komen. Ja, de dorpelingen kunnen wat meer hinder gaan ondervinden, maar het zal vast weinig voorstellen. Toch?


De projectleiders gaan terug en raken gecharmeerd van het langzame bestaan. Beetje houthakken, wilde wasabi plukken, drinkwater uit de beek scheppen. Maar elke idylle kent zijn kwaad. Zelfs de kalme herten, die zo prachtig tussen de bomen grazen, kunnen de aanval kiezen als er op ze wordt gejaagd. Zoals elke bedreigde soort gevaarlijk kan worden.



 

Het allereerste verhaal van Superman (Action Comics #1 uit 1938, waarvan deze week een exemplaar voor 6 miljoen dollar werd geveild) besteedt slechts een pagina aan zijn ontstaansgeschiedenis en de uitleg van zijn bovenmenselijke krachten. Daarna val je direct in de eerste avonturen van Superman, waarmee schrijvers Jerome Siegel en Joe Shuster de basis leggen voor de superheldencomic.


Meer dan een paar gedateerde vignettes zijn het niet. Superman redt een vrouw van een onterechte doodstraf, we zien Supermans alter ego Clark Kent als journalist en Superman schudt een paar boeven uit een auto. Die laatste scène leverde het beroemde omslagbeeld op. "En zo beginnen de opzienbarende avonturen van het meest sensationele strippersonage aller tijden: Superman", besluiten de schrijvers dat eerste verhaal. Een wat zelfingenomen standpunt, waar met de kennis van nu weinig tegenin te brengen valt.


Superman is de krachtigste held. Hij heeft maar één zwakte: kryptonite. Dat maakt hem bijna onaantastbaar, maar niet saai. Nick Cave predikt deze week in zijn Red Hand Files over Jezus in het Nieuwe Testament. Maar ook een beetje over Superman. "De wonderen van Jezus voegen een vreemd en prachtig aspect toe aan de verhalen", schrijft Cave. "Toch waren het niet de vermeende bovennatuurlijke krachten van Jezus die me raakten, maar juist zijn menselijkheid - zijn kwetsbaarheid en breekbaarheid."


Deze combinatie van factoren werkt al duizenden jaren bij het opvoeren van helden. Je leest deze eigenschappen ook in Harry Potter en Spider-Man, om er maar een paar te noemen. De uitverkoren held die de wereld moet redden heeft ook altijd een menselijke kant met twijfels en problemen waarin elke lezer zichzelf herkent.


"Wat ons bindt, wat ons waardig maakt", besluit Cave in zijn gebed, "zijn de kleine daden van alledaagse vriendelijkheid en hoffelijkheid. Of de eenvoudige gevaren van waardering voor elkaar, waarmee we tegen de ander zeggen: ik geloof in jou."



 
PS.

Dertig jaar na de dood van Kurt Cobain schrijft Peter van der Ploeg een mooi persoonlijk essay over de Nirvana-zanger. "Ik zal nooit echt weten waarom mijn grote held het leven niet aan kon, terwijl het mijne juist zoveel beter werd door dat van hem."

 

Veel fijne nieuwe muziek deze week. Vampire Weekend en Khruangbin bijvoorbeeld. Niet op de streamingdiensten, maar hier wel gratis te luisteren en te downloaden: een nieuw (verrassings)album van Pharrell Williams.

 

Geniet er nog maar even van, dat muziek door mensen wordt gemaakt. Want met AI-tools zoals Suno kun je binnen een halfuur een album prompten. Ik schreef op NU.nl een artikel met de vraag of er muziek zit in AI. De mooiste quote komt van punk-smartlappenartiest Jan Modaal: "Als artiest wil ik de oorsprong van mijn werk zijn en authentiek blijven. Als je daarbij een algoritme in de mix gooit, kan dat verwateren. Het is een soort meeroken. Als je dat te veel doet, worden je longen vanzelf zwart."

 

Ik hou van mijn Fujifilm X100F. Hij is bijna zeven jaar oud en schiet nog steeds prachtfoto's. Ik heb dus geen nieuwe nodig, al kijkt elke nieuwe camera in deze serie me aan als een puppy in een asiel, klaar om meegenomen te worden. Gelukkig zijn ze doorgaans razendsnel uitverkocht, zodat ik niet in de verleiding kom. Mijn favoriete camerareviewer Becca Farsace bespreekt de nieuwste Fuji: de X100VI. En na het kijken van de video... wil ik een Ricoh GR IIIx.


 

Journalist Thomas Harding haalt herinneringen op aan gesprekken met de vorig jaar overleden Brigitte Höss. Ze was de dochter van Rudolf Höss, de kampcommandant van Auschwitz. Dit was het gezin dat naast het concentratiekamp woonde, zoals je ziet in The Zone of Interest. Harding voerde een pijnlijke conversatie met de vrouw die het tot hoogbejaarde leeftijd niet voor elkaar kreeg om haar geliefde vader als monster te zien. Opzienbarende foto ook, van lachende kinderen die 's zomers in het zwembad speelden, pal naast de muren waar een miljoen mensen de dood vonden. Dat beeld werd in de film niet overdreven.

 

Tien jaar geleden, toen apps nog raar waren, dook Yo! op. Met de app kon je alleen het woord 'Yo' naar vrienden kon sturen. Dat was het. Geen foto's, likes of reposts. Korte tijd was Yo! een grote hit. Het zorgde zelfs voor een hele hoop kopieën, waarvan mijn favoriet Bark was. Daarmee kon je naar mensen in de buurt een blaf-melding sturen. Die ontving iedereen die de app had, zelfs als je geen vrienden was. Op NiemanLab staat een fijn stuk over de rage van minimalistische communicatie-apps die ontstond door Yo!, en die daarna net zo snel weer uitdoofde.

 

Lars en ik maakten onze een na laatste podcast (van dit seizoen?) over het boek Lessen van schrijver Ian McEwan. Elke week bespreken we twee hoofdstukken in onze podcast Kaftwerk. Zie het als een minileesclub. Volgende week lezen we het boek uit. Leuk als je luistert!


 

Je las mijn weblog van 1 tot en met 7 april 2024. Abonneer je op mijn gratis nieuwsbrief om deze blog elke zondag vanzelf in je mailbox te ontvangen.

Bijgewerkt op: 4 apr.

Beeld: Midjourney.

De onvolprezen Laura Tenschert is een van mijn favoriete Bob Dylan-duiders. In haar recentste Definitely Dylan-podcast bespreekt ze het nummer When I Paint My Masterpiece. Het is een van de weinige oude nummers die Bob Dylan speelt tijdens zijn Rough and Rowdy Ways-tour. Opvallend, zegt Tenschert. Maar ook logisch. Het zegt namelijk veel over Dylan zelf. En waarom hij op hoogbejaarde leeftijd nummers blijft schrijven en doorgaat met touren.


Tenschert haalt deze quote van Bob Dylan aan, over When I Paint My Masterpiece, uit een interview met historicus Douglas Brinkley:

It’s grown on me as well. I think this song has something to do with the classical world, something that’s out of reach. Someplace you’d like to be beyond your experience. Something that is so supreme and first-rate that you could never come back down from the mountain. That you’ve achieved the unthinkable. That’s what the song tries to say, and you’d have to put it in that context. In saying that though, even if you do paint your masterpiece, what will you do then? Well, obviously you have to paint another masterpiece. So it could become some kind of never-ending cycle, a trap of some kind. The song doesn’t say that, though.

Je kunt niet anders dan je ware meesterwerk blijven najagen. Daarom is Dylan nooit klaar met zijn eigen nummers. Ook albumversies blijven momentopnames die in jaren daarna nieuw leven worden ingeblazen. De liedjes groeien, krijgen een andere betekenis. Tijdens concerten kun je Dylan ineens een zin anders horen zingen of verrast worden door een andere tekst die alles weer in een nieuw perspectief plaatst.


Bob Dylan blijft zich opnieuw uitvinden. Ik las in verschillende recensies van het album Rough and Rowdy Ways het woord 'meesterwerk'. Voor ons stervelingen is dat ook zo. Maar Dylan moet door, op zoek naar het volgende meesterwerk. Hij weet dat de tijd voor hem begint te dringen, maar hij geeft het niet op. "Someday, everything is going to be beautiful", zingt hij op het einde van het nummer op Shadow Kingdom. "When I paint my masterpiece."



 

Ik volg de huidige Fantastic Four-reeks bij Marvel. Die is in goede handen bij schrijver Ryan North, die ik nog ken van zijn humoristische webstrip Dinosaur Comics. Hij maakt ze nog steeds!


Deel 15 van Fantastic Four is gebaseerd op een gedachte-experiment dat uit de jaren zestig stamt: het China-brein. Wat zou er gebeuren als elke Chinese inwoner één neuron uit een brein simuleert? Zouden zij samen uiteindelijk een werkend brein vormen dat als geheel kan denken, redeneren en voelen?


In Fantastic Four is dit experiment werkelijkheid geworden. Er is een soort AI-programma dat wordt getraind door iedereen die zijn smartphone gebruikt. Het netwerk leert door de ogen van zijn gebruikers de wereld zien en krijgt een zelfbewustzijn. Het brein heet de Metamind (dat moet een knipoog zijn naar het bedrijf van Mark Zuckerberg). Uiteindelijk begint het brein te spreken via de smartphonebezitters, die als zombies over straat lopen.


Goed concept voor de comic én een fijn stukje maatschappijkritiek. Op sociale media zit iedereen elkaar te papegaaien. Dat op grote schaal beïnvloeding plaatsvindt, is ook geen geheim meer. Het werkt. We lachen om de vrouw die nepnieuws op Facebook leest en begint te rellen. We lachen om niet te huilen.


In Fantastic Four komt het natuurlijk goed. Mr. Fantastic maakt zich boos, rekt zich een keer uit en dan is het opgelost. Was het echte leven maar zo simpel.



 

 

Een gratis korte animatiefilm in lijn met de Spider-Verse-films. In The Spider Within zijn donkere gedachten, stress en angst de grootste vijand voor Miles Morales.



 

Sociale media hebben het internet niet verpest, betere verbindingen en browsers hebben dat gedaan. Dat betoogt Ian Bogost van The Atlantic in elk geval. "Het wereldwijde web van de jaren negentig was een plek die je even bezocht, tot het je uitspuugde", schrijft hij. "Het was een eindige activiteit en dat einde kwam wanneer iemand de telefoon nodig had of wanneer je last kreeg van je ogen. Het kwam wanneer de virtuele oceaan geen golf meer aanbood om op te surfen. Nu gaat het internet oneindig door." Is dat niet juist waar we vanaf moeten?

 

Een gevolg van een oneindig internet (en algoritmefeeds die nooit stoppen) is dat niemand zich meer kan concentreren. Sabrina Cruz van Answer in Progress gaat op onderzoek uit.



 

John Herrman van New York Magazine gaat op jacht naar de oorsprong van alle 'Pussy in bio'-spamberichten op X. Hij komt uit bij een Nederlands bedrijf.


 

De gemeente Utrecht heeft nieuwe gebouwen geselecteerd als jong erfgoed. Mijn favoriet is Woonhuis de Waal van architect Ton Alberts. Ook wel: de Apenrots.


 

Eddy Burback probeert de Apple Vision Pro en belandt in een dystopische nachtmerrie. (Flashback naar toen ik een AI-vriendin had.)



 

Jerry Seinfeld regisseert zijn eerste film, waarin hij zelf ook speelt. Unfrosted gaat over de rivaliteit tussen de ontbijtmerken Kellogg's en Post begin jaren zestig. Begin mei op Netflix.



 

Emma Stone, Willem Dafoe en Yorgos Lanthimos werkten na het Oscarwinnende Poor Things (ik moet hem nog steeds zien) weer samen aan een nieuwe film. Kinds of Kindness verschijnt in juni en het wordt een bundeling van drie kortere verhalen.



 

Ik had even gemist, maar vorige maand vond een schokkende gebeurtenis plaats in poppenland. Larry David viel Elmo aan tijdens een live uitzending van TODAY. "Iemand moest het doen!", roept hij daarna buiten beeld. Even later biedt hij lachend zijn excuses aan. Ongemeend. "Ik zou het zo weer doen", vertelt hij later in een interview met Seth Meyers. Het was de hoge stem, hij kon het niet verdragen. Deze week reageerden de poppenspelers van Fraggle Rock. Ze waren onthutst door de actie, waarmee David de Elmo-speler had kunnen blesseren.



 

Lars en ik lazen hoofdstuk 7 en 8 van Ian McEwans boek Lessen. Elke week bespreken we twee hoofdstukken in onze podcast Kaftwerk. Een minileesclub. Er komen hierna nog twee afleveringen en dan is het boek uit. Leuk als je luistert!



 

Je las mijn weblog van 25 tot en met 31 maart 2024. Abonneer je op mijn gratis nieuwsbrief om deze blog elke zondag vanzelf in je mailbox te ontvangen.

bottom of page